Άλλο γέροντας, άλλο πνευματικός, άλλο εξομολόγος.

π. Παντελεήμονος Κρούσκου

Το επαναλαμβάνω για να γίνει συνείδηση, ότι άλλο Γέροντας, άλλο πνευματικός, άλλο εξομολόγος.

Γιατί εντοπίζουμε και προσωπολατρίες και αντιεκκλησιαστική φατριαστική συμπεριφορά εκ μέρους των χριστιανών μας.

Επίσης, μπερδεύουμε το μοναχικό ήθος με το κοσμικό ήθος, πράγμα πού είναι προσβολή για το όγδοο μυστήριο, κατά αγ. Γρηγόριο Θεολόγο, του μοναχισμού. Την έννοια του υποτακτικού με το πνευματικοπαίδι και της πνευματικής πατρότητας με την ιερά εξομολόγηση.

Γέροντας είναι ο πνευματικός πατέρας των μοναχών. Οι μοναχοί έχουν Γέροντα. Ένας γέροντας σε μοναστήρι μπορεί να είναι πνευματικός και εξομολόγος κοσμικών πού επισκέπτονται γι αυτό τον λόγο το μοναστήρι, αλλά πάντα θα είναι ο πνευματικός ή ο εξομολόγος τους ή και τα δύο, αλλά όχι ο γέροντας τους. Στον Γέροντα κάνουμε υπακοή σαν μοναχοί και δείχνουμε εμπιστοσύνη σαν κοσμικοί. Υπάρχει διαφορά. Επίσης, οι αδελφότητες στον κόσμο, έχουν Πνευματικό προϊστάμενο και όχι Γέροντα, καν αυτός είναι Γέροντας για τους μοναχούς ή Γέροντας στην Εκκλησία.

Πνευματικός είναι ο άνθρωπος πού έχει χάρη από τον Θεό, να νουθετεί και να μας καθοδηγεί στην εν Χριστώ ζωή, να του εναποθέτουμε τα προβλήματα και τους πνευματικούς μας προβληματισμούς, να μας ποιμαίνει και να μας καθοδηγεί πνευματικά. Πνευματικός μπορεί να είναι ένας απλός μοναχός, ο οποίος δεν είναι εξομολόγος, ακόμα και ένας λαϊκός! Σπάνιο αλλά όχι απίθανο. Το Πνεύμα όπου θέλει πνεί. Πνευματικός ήταν ο γέροντας Παΐσιος, ο οποίος δεν ήταν ούτε ιερέας, ούτε εξομολόγος.

Εξομολόγος είναι ο ιερέας εκείνος, άγαμος ή έγγαμος, πού έχει ειδική άδεια από τον οικείο αρχιερέα, να τελεί το μυστήριο της εξομολόγησης. Στον εξομολόγο πάμε, αφού έχει προηγηθεί μετάνοια και απόφαση, για να του πούμε τις αμαρτίες μας και αυτός μας διαβάζει την συγχωρητική ευχή εις άφεσιν αμαρτιών και ενίοτε, όποτε και αν χρειαστεί μας δίνει νουθεσίες και ίσως κάποιον κανόνα. Η συγχώρηση των αμαρτιών τελείται με την μετάνοια την δική μας και την συγχωρητική ευχή από χειροτονημένο ιερέα εξομολόγο και όχι με τα επιτίμια και τους κανόνες, πού είναι παιδαγωγικά μέσα στην ευχέρεια του πνευματικού εξομολόγου.

Το ιδανικό είναι ο πνευματικός μας να είναι εξομολόγος, και εξομολόγος μας να είναι ο πνευματικός μας, αλλά όχι απαραίτητο. Πνευματικός εξομολόγος ήταν λχ ο γέροντας Πορφύριος. Έχουμε έναν πνευματικό και πολλούς εξομολόγους.

Ο πνευματικός θα μας οδηγήσει στην εξομολόγηση, ο εξομολόγος θα εξομολογήσει, ο πνευματικός εξομολόγος και τα δύο.

Ο Μέγας Αντώνιος και ο μπαλωματής!

Πέρασε κάποτε από το λογισμό του Μεγάλου Αντωνίου σε τίνος τάχα αγίου μέτρα να είχε φτάσει. Ο Θεός όμως, που ήθελε να του ταπεινώσει το λογισμό, του φανέρωσε μια νύχτα στ' όνειρο του πως καλύτερος του ήταν ο μπαλωματής, που είχε ένα μικρομάγαζο σ' ένα παράμερο δρόμο της Αλεξανδρείας.
Μόλις ξημέρωσε, ο Όσιος πήρε το ραβδάκι του και ξεκίνησε για την πόλι.
'Ηθελε να γνωρίσει από κοντά τον περίφημο μπαλωματή και να δεί τις αρετές του.
Με πολλή δυσκολία ανακάλυψε το μαγαζάκι του, μπήκε μέσα, κάθισε πλάϊ του στον πάγκο κι άρχισε να τον ρωτά για τη ζωή του.
Ο απλοϊκός άνθρωπος, που δε του πήγαινε ο νους ποιός μπορούσε να ήταν εκείνος ο γερο-καλόγερος που ήλθε τόσο ξαφνικά να τον εξετάσει, χωρίς να πάρει τα μάτια του από το παπούτσι που μπάλωνε, του αποκρίθηκε αργά-αργά με ηρεμία:
- Δεν ξέρω, Αββά μου, να έχω κάνει ποτέ κανένα καλό. Κάθε πρωϊ σηκώνομαι, κάνω την προσευχή μου κι αρχίζω τη δουλειά μου. Λέω όμως πρώτα στο λογισμό μου, πως όλοι οι άνθρωποι σ' αυτή την πόλι, από τον πιο μικρό ως τον πιο μεγάλο, θα
σωθούν και μόνο εγώ θα καταδικαστώ για τις πολλές μου αμαρτίες.
Κι όταν το βράδυ πάω να πλαγιάσω, πάλι το ίδιο συλλογίζομαι.
Ο Όσιος σηκώθηκε με θαυμασμό, τον αγκάλιασε, τον φίλησε και του είπε με συγκίνηση:
- Συ, αδελφέ μου, σαν καλός έμπορος, κέρδισες τον πολύτιμο μαργαρίτη άκοπα.
Εγώ γέρασα στην έρημο, ίδρωσα και κόπιασα, μα δεν έφτασα την ταπείνωσύνη σου.

Μέγας Αντώνιος